Dęby Pamięci w Parku im. Ignacego Paderewskiego.
Katyń – ocalić od zapomnienia.
W niedzielę 23 czerwca 2013, w Parku im. I. Paderewskiego odbyła się już po raz trzeci, uroczystość sadzenia Dębów Pamięci w ramach ogólnoświatowego programu patriotyczno-edukacyjnego „Katyń – ocalić od zapomnienia”, zorganizowana przez Placówkę 114 Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce oraz Społeczną Radę Programową Uroczystości Sadzenia Dębów Pamięci w Toronto.
Program ten, założony w 2008 r. z inicjatywy śp. o. Józefa Jońca, objęty patronatem ś.p. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i koordynowany przez Stowarzyszenie „Parafiada” w Polsce, ma na celu uczczenie pamięci i przybliżenie sylwetek ofiar mordu katyńskiego. Zasadzonych będzie 21,857 dębów w różnych miejscach na świecie. Każdy dąb ma upamiętniać jednego Bohatera. W Parku im. I. Paderewskiego zasadzono dotąd, łącznie z tegorocznymi, 24 Dęby Pamięci, które tworzą już Aleję Pamięci.
Oprócz rodzin trzech, spośród pięciu bohaterów tegorocznej uroczystości, opiekunów dębów, oraz rodzin bohaterów poprzednich dwóch akcji, do Parku im. I. Paderewskiego przybyli weterani, posłowie do Parlamentu Kanadyjskiego, przedstawiciele Konsulatu RP w Toronto, Kongresu Polonii Kanadyjskiej, Wojska Polskiego, organizacji polonijnych, harcerze i wiele osób prywatnych.
Przy dźwiękach orkiestry, Aleją Pamięci przeszedł pochód sztandarowy prowadzony przez Komendanta Placowki 114 SWAP Krzysztofa Tomczaka. Po dokonaniu przeglądu pocztów sztandarowych i zlożeniu raportu, odegrane zostały trzy hymny państwowe, Kanady, Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Polski. Minutą ciszy uczczono pamięć polskich żołnierzy, poległych na wszystkich frontach świata. Apel poległych, w którym wymienione zostały nazwiska wszystkich uhonorowanych bohaterów, odczytał druh Andrzej Kawka, jeden z głównych organizatorów tej uroczystości. W uroczystości wzięła udział młodzieżowa grupa rekonstrukcyjna, stworzona przez druha Kawkę i pana Stephena Flora z Rochester, NY. Harcerze ubrani byli w mundury żołnierzy Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera i żołnierzy 2 Korpusu Polskiego.
Uroczystość prowadził komendant Krzysztof Tomczak. Na początku powitał gości honorowych, wśród których byli m.in. z Nowego Jorku komendant naczelny SWAP Wincenty Knapczyk i wicekomendant Anthony Domino oraz preses naczelna Korpusu Pomocniczego Pań Helena Knapczyk. Byli rownież posłowie federalni Władysław Lizoń i Ted Opitz, konsul generalny RP Grzegorz Morawski, Attache Obrony płk Michał Pęksa, kończący szkolenie militarne w Toronto płk Karol Andrzejewski, członkowie Stowarzyszenia Weteranów im. gen. W. Sikorskiego z Oshawy z prezesem Bolesławem Drańskim, przedstawiciele Kongresu Polonii Kanadyjskiej, prezesi organizacji weterańskich i polonijnych. Z Buffalo przyjechal komendant Placowki 1 SWAP Stanisław Przystal. Z Nowego Jorku przyjechał pan Teofil Lachowicz, historyk dziejów Polonii amerykańskiej, redaktor naczelny miesięcznika “Weteran”, organu Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce. Gościem honorowym był także o. Jacek Cydzik z Radia Maryja. Licznie reprezentowane było Koło Pań „Nadzieja” z prezes Haliną Drożdżał i Teresą Klimuszko. Przedstawieni zostali członkowie rodzin bohaterów i opiekunowie dębów.
Komendant Krzysztof Tomczak wygłosił inauguracyjne przemówienie, po czym kolejno wystąpili goście honorowi.
Po przemówieniach nastąpilo wręczenie odznaczeń i awansu. Sztandar Placówki 114 SWAP został udekorowany Medalem I. Paderewskiego przez komendanta naczelnego SWAP Wincentego Knapczyka. Z jego rąk, Medal I. Paderewskiego otrzymał Attache Obrony płk. Michał Pęksa, ktory kontynuował ceremonię. Awans na podpułkownika, przyznany przez Ministra Obrony Narodowej otrzymał kapitan Stanisław Socha. Wręczonych zostało sześć zlotych Medali Wojska Polskiego i jeden brązowy zasłużonym osobom z Oshawy.
Mszę św. odprawił o. Jan Szkodziński OMI, kapelan Placówki 114 SWAP.
Po mszy św. prowadzenie uroczystości przejęla Rada Programowa. Nastąpila ceremonia sadzenia Dębów Pamięci, którymi zostali uhonorowani:
Podpułkownik Dionizy Krechowicz – opiekunami są Koło Pań „Nadzieja” oraz panie Bogumiła Bodnar i Hanna Deczkowska wraz z Rodzinami.
Komisarz Policji Państwowej Wacław Zarzecki – opiekunem jest Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce Placówka Nr 114 w Toronto.
Komandor Podporucznik Marynarki Wojennej Rudolf Stanisław Kuzio – opiekunem jest Społeczna Rada Programowa Uroczystości Sadzenia Dębów Pamięci w Toronto oraz redakcja „Merkuriusz” z panią Anną Łabieniec.
Podporucznik Antoni Czepiel – opiekunami są Stowarzyszenie Lotników Polskich w Kanadzie „Skrzydło „Warszawa” oraz pan Marceli Ostrowski z Rodziną.
Podporucznik Wacław Piasecki – opiekunami są Społeczna Rada Programowa Uroczystości Sadzenia Dębów Pamięci w Toronto oraz pan Zbigniew Piasecki wraz z Rodziną.
Każdy Dąb, przewiązany biało-czerwoną wstęgą, z tablicą stojącą obok, był miejscem krótkiego postoju. Prowadzący tę ceremonię Andrzej Kawka i Roman Baraniecki przedstawili biografie Bohaterów. Każdy Dąb został poświęcony. Członkowie rodzin i opiekunowie dosypywali ziemię.
W obszernym dolnym pawilonie wystawiona była dwuczęściowa wystawa na temat zbrodni katyńskiej, przygotowana przez Radę Programową. Pokazano tam plansze pierwszej wystawy katyńskiej w Toronto, wypożyczone na ten dzień z Muzeum im. Bolesława Orlińskiego w domu seniora „Wawel Villa” w Mississaudze. Wystawę tę zaprezentowano w Parku im. Paderewskiego po raz pierwszy, z inicjatywy i przy wielkim zaangażowaniu pana Jerzego Kowalczyka, kustosza Muzeum. Drugą część wystawy stanowiła ekspozycja, w której wykorzystano unikalne i mało znane archiwalne materiały, pochodzące ze zbiorów prywatnych. Wystawione m.in. były dokumenty prasowe i ikonograficzne, przedstawiające współpracę niemiecko-sowiecką w latach 1939-1941 w celu zniszczenia Polski i narodu polskiego. Oprowadzali druh Andrzej Kawka i Roman Baraniecki.
Placówka SWAP 114 w Toronto, przyjęła honorowych gości uroczystym bankietem.
Wielu przybyłych na tę uroczystość, mieszkańców Toronto i okolic, pozostało w parku do wieczora, biorąc udział w pikniku rodzinnym z muzyką i śpiewem zespółu „C’est La Vie”.
Nocą w Alei Pamięci zapłonęły znicze zapalone przez organizatorów tej pięknej uroczystości.
Krystyna Sroczyńska i Roman Baraniecki
